Co należy wiedzieć o obowiązkowym ubezpieczeniu OC pojazdów?
Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych skierowane jest do posiadacza pojazdu przed wprowadzeniem go do ruchu (tj. wprowadzenie pojazdu na drogę) i obowiązuje na terenie UE oraz państw, które podpisały porozumienia międzynarodowe. Posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu.
Postawa prawna Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Obowiązek stosuje się również do posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, przed jego rejestracją, jak również do posiadacza lub kierującego pojazdem zarejestrowanym za granicą, niedopuszczonym do ruchu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz do posiadacza lub kierującego pojazdem historycznym, od chwili wprowadzenia tych pojazdów do ruchu.
Ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje zdarzenia powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zdarzenia powstałe na terytoriach państw, których biura narodowe są sygnatariuszami Jednolitego Porozumienia między Biurami Narodowymi (tj. organizacje zakładów ubezpieczeń na terytorium danego państwa, które prowadzą działalność ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych).
Ubezpieczenie OC zabezpiecza posiadacza pojazdu przed finansowymi skutkami zdarzeń drogowych.
Sumy gwarancyjne w Polsce:
- szkody na osobie – 5 000 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, bez względu na liczbę poszkodowanych
- szkody w mieniu – 1 000 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, bez względu na liczbę poszkodowanych za szkody spowodowane w państwach innych niż Polska, TU odpowiada do wysokości sumy gwarancyjnej obowiązującej w danym państwie, jednak nie niższej od sumy gwarancyjnej określonej powyżej
Zasady funkcjonowania ubezpieczenia:
- zawarcie ubezpieczenia nie jest pozostawione swobodnej woli określonych ustawowo podmiotów
- zakres ubezpieczenia oraz zasady spełnienia obowiązku ubezpieczenia są określone przez ustawę
- podmiot zobowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia ma dowolność wyboru ubezpieczyciela
- ubezpieczyciel nie może odmówić zawarcia umowy ubezpieczenia, jeżeli prowadzi działalność w tym zakresie
- obowiązek zawarcia umowy poddany jest kontroli upoważnionych organów, które mogą stosować środki represyjne (np. kary pieniężne), poszkodowani w określonych sytuacjach mają zagwarantowane świadczenia odszkodowawcze przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny
Ubezpieczanie skierowane jest do posiadaczy następujących pojazdów:
- ubezpieczyciel nie może odmówić zawarcia umowy ubezpieczenia, jeżeli prowadzi działalność w tym zakresie pojazd mechaniczny, którym jest:
- pojazd samochodowy, ciągnik rolniczy, motorower i przyczepa określone w przepisach ustawy - Prawo o ruchu drogowym,
- pojazd wolnobieżny w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo o ruchu drogowym, czyli pojazd silnikowy, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h, z wyłączeniem ciągnika rolniczego oraz pojazdów wolnobieżnych będących w posiadaniu rolników posiadających gospodarstwo rolne i użytkowanych w związku z posiadaniem tego gospodarstwa.
- pojazd historyczny, którym jest pojazd:
- 1) zabytkowy
- 2) mający, co najmniej 40 lat.
- 3) mający, co najmniej 25 lat i uznany przez uprawnionego rzeczoznawcę samochodowego za pojazd unikatowy lub mający szczególne znaczenie dla udokumentowania historii motoryzacji.
Zakres ochrony ubezpieczeniowej:
- z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia,
- za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu mechanicznego uważa się również szkodę powstałą:
- przy wsiadaniu do pojazdu mechanicznego i wysiadaniu z niego
- bezpośrednio przy załadowaniu i rozładowaniu pojazdu mechanicznego podczas zatrzymania, postoju lub garażowania
- ubezpieczeniem OC jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu
Terytorialny zakres ochrony ubezpieczenia OC obejmuje 33 państwa, w tym:
- 28 państw należących do Unii Europejskiej, tj.: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Cypr, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Rzeczpospolita Polska, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy
- 4 państw nienależących do Unii Europejskiej, tj.:, Islandia, Norwegia, Szwajcaria, Andora i Serbia
- Ubezpieczeniem OC objęte są także terytoria, za które zgodnie z Porozumieniem Wielostronnym, odpowiadają Biura – Sygnatariusze Porozumienia, tj.: Channel Islands, Gibraltar i Wyspa Man (the Isle of Man) - biuro brytyjskie; Lichtenstein – biuro szwajcarskie; Wyspy Faroe – biuro duńskie; Monako – biuro francuskie; San Marino I Watykan – biuro włoskie
Ubezpieczyciel zgodnie z ustawą nie odpowiada za szkody:
- polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia, wyrządzone przez kierującego posiadaczowi pojazdu mechanicznego; dotyczy to również sytuacji, w której posiadacz pojazdu mechanicznego, którym szkoda została wyrządzona, jest posiadaczem lub współposiadaczem pojazdu mechanicznego, w którym szkoda została wyrządzona
- ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody wyrządzone samemu sobie!
- wynikłe w przewożonych za opłatą ładunkach, przesyłkach lub bagażu, chyba, że odpowiedzialność za powstałą szkodę ponosi posiadacz innego pojazdu mechanicznego niż pojazd przewożący te przedmioty
- polegające na utracie gotówki, biżuterii, papierów wartościowych, wszelkiego rodzaju dokumentów oraz zbiorów filatelistycznych, numizmatycznych i podobnych
- polegające na zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska
Umowę ubezpieczenia zawiera się na okres 12 miesięcy, bądź na czas krótszy, co jest dopuszczalne, jeżeli pojazd mechaniczny jest:
- zarejestrowany na stałe - a umowa zawierana jest np. przez komis samochodowy (na czas nie krótszy niż 30 dni)
- zarejestrowany czasowo (na czas nie krótszy niż okres tej rejestracji i nie krótszy niż 30 dni)
- zarejestrowany za granicą (ubezpieczenie graniczne)
- pojazdem wolnobieżnym (na okres nie krótszy niż 3 miesiące)
- pojazdem historycznym (na czas nie krótszy niż 30 dni)
Niezależnie od okresu trwania umowy ubezpieczenia brak jest możliwości odstąpienia za wyjątkiem poniższych warunków.
Przesłanki za rozwiązaniem umowy (w tym możliwość odstąpienia od umowy zawartej w „direct”, czyli zawartej na odległość):
- z chwilą zarejestrowania pojazdu mechanicznego za granicą
- z dniem odstąpienia od umowy zawartej na odległość (art. 16 c ustawy z dnia 2 marca 2000r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny) maksymalnie w terminie 30 dni od dnia poinformowania go o zawarciu umowy na odległość
- z dniem wydania zaświadczenia, o którym mowa w art. 79 ust 1 pkt 1 lub 6 ustawy prawo o ruchu drogowym albo równoważnego dokumentu wydanego w innym państwie (zaświadczenie o demontażu pojazdu (pkt 1) lub przyjęciu niekompletnego pojazdu (pkt 6)
- z dniem wypowiedzenia umowy z uwagi podwójne ubezpieczenie OC u dwóch Ubezpieczycieli
Warto pamiętać:
- Odstąpienie od umowy zawartej na odległość nie zwalnia z obowiązku zapłaty składki za okres udzielanej ochrony ubezpieczeniowej
- automatyczne wznowienie, tj. zawarcie umowy na kolejny okresu ubezpieczenia w trybie art. 28 ust. 1 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, nie stanowi zawarcia umowy na odległość i od takiej umowy nie można odstąpić w powyższym terminie
Ubezpieczyciel jest zobowiązany jest do zwrotu części składki ubezpieczeniowej proporcjonalnie do niewykorzystanego okresu ubezpieczeniowego (co do dnia) w terminie 14 dni w następujących okolicznościach rozwiązania umowy:
- odstąpienie od umowy zawartej na odległość
- wydanie zaświadczenia o demontażu pojazdu lub przyjęciu niekompletnego pojazdu albo równoważnego dokumentu wydanego w innym państwie
- rozwiązanie umowy (podwójne ubezpieczenie)
- czasowe wycofanie pojazdu z ruchu
